Takım çeliklerinin tamamında belli başlı özelliklerin olması gerekir. Bu özellikler genel olarak sıralandığında aşağıdaki gibi belirtilebilir.
- Homojen bir yapıya sahiplerdir.
- Aşınmalara karşı yüksek dirençtedirler.
- Çekme yapmazlar
- Yüksek ısıya dayanıklı olduklarından dolayı akma dayanıklılıkları fazladır.
- Settir
- Toktur
- Isıtıldıktan sonra homojen bir sertlik kazandırılır.
Takım çeliklerinin kullanım alanı ve çalışma sıcaklıkları farklıdır. Buna göre bu çelikler, 4 farklı başlık altında sıralanabilirler. Bu başlıklar ise şöyledir;
- Soğuk İş Takım Çelikleri
- Sıcak İş Takım Çelikleri
- Yüksek Hız Takım Çelikleri
- Plastik Kalıp Çelikleri
Bu çeliklerin guruplara ayrılmasının nedenleri vardır. En önemli nedenler ise özellik, sertlik ve bu sertliğin temperleme sıcaklıklarının değişimidir.
Soğuk İş Takım Çelikleri
Soğuk iş çeliklerinda karbon miktarı 0,3 ve 2,5 arasında değişir. Yüksek bir başlangıç sertliğine sahip olan bu çelikler, 200 derecelik bir ısıya kadar dayanabilir. Bu dereceden sonra ise sertlikleri düşmeye başlar. Bunun için soğuk iş çelikleri kullanılacaksa sıcaklığın 200 dereceyi aşmayacak malzemeler olması gerekir. Soğuk iş çeliklerinın kullanım alanlarına baktığımız zaman kesme, delik delme, kazıma, kırma, zımparalama, kabartma ve presleme gibi sayılabilir. Soğuk iş takım çeliklerinden beklenenler ise şu şekildedir.
- Yüksek bir basma dayanımına sahip olması gerekir.
- Sertliklerinin yüksel olması önemlidir.
- Çekme yapmamalıdır.
- Aşınma yapmamalıdır.
Soğuk iş çeliklerinın üretimi sırasında birtakım özelliklere dikkat edilmesi önemlidir. Bu özellikler is şöyledir;
- Malzemeyi şekillendirebilme özelliğinin olması gerekir.
- Kullanılan malzemeyi işleyebilmelidir
- Kaynak edebilme özelliğinin olması gerekir.
Yukarıda soğuk iş çelikleri ve özellikleri belirtilmiştir. Aşağıda ise sıcak iş takım çelikleri hakkında bilgiler yer almaktadır.
Sıcak İş Takım Çelikleri
Demir ve demirin dışındaki malzemelerin şekillendirilmesi için kullanılan takım çelikleridir. Metal bazlı olan ham madde yüksek sıcaklıklarda şekillenmesi gerekir. Sıcak iş çelikleri bunu yapabilecek özelliğe sahiptir. Yaklaşık olarak 300–600 derecelik bir ısı altında rahatlıkla çalışabilir ve şekillendirmede sorunsuzca kullanılabilir.
Her türlü takım çelikleri ihtiyacınızda bize https://www.tabekcelik.com adresimizden ulaşabilirsiniz.
